De kerk hoort een veilige plaats te zijn en gelukkig ervaren veel mensen die veiligheid ook. Toch is die veiligheid niet altijd vanzelfsprekend. Ook binnen kerkelijke relaties komt misbruik voor.
Om te werken aan een veilige kerk volgt u het Stappenplan Een veilige Kerk van Meldpunt Misbruik. Met dit stappenplan werkt u aan preventie en neemt u de nodige voorzorgsmaatregelen in uw kerk. Het stappenplan is één geheel. Alleen wanneer u het hele plan doorloopt, kunt u bouwen aan een veilige kerk. Bij stap 1, stap 3 en stap 4 zijn hulpmiddelen beschikbaar, die Steunpunt Kerkenwerk op deze pagina faciliteert. Deze informatie is afgestemd met Meldpunt Misbruik en Kerkpunt.
Klik op de afbeelding rechts voor het gehele stappenplan.
Gedragscodes
Hulpmiddel bij stap 3
Klik op de verschillende functies om een model gedragscode te downloaden.
Jeugdwerker / jeugdleider (vrijwilliger en professional)
Financieel vrijwilliger
Algemene gedragscode werkers in de kerk (vrijwilliger en professional)
VOG aanvragen
Hulpmiddel bij stap 4
Een onderdeel van het ‘stappenplan Een veilige kerk’ is het gebruik maken van de VOG: Verklaring Omtrent Gedrag. Een VOG is een verklaring waaruit blijkt dat het justitiële verleden van een persoon of rechtspersoon geen bezwaar vormt voor de functie of het doel waarvoor de VOG is aangevraagd. Dit kunt u vragen van medewerkers of vrijwilligers die werken met kwetsbare personen, zoals kinderen, jongeren en volwassenen in een afhankelijkheidsrelatie.
Gratis of niet?
Voor betaalde werkers (zoals een kerkelijk werker of andere betaalde kracht) kan geen gratis VOG worden aangevraagd. Hiervoor is een betaalde VOG mogelijk.
Voor vrijwilligers die werken met kwetsbaren kan gratis een VOG worden aangevraagd. Aan de aanvraag van gratis VOG’s zijn vanuit de overheid een aantal voorwaarden verbonden. U komt als kerk in aanmerking voor gratis VOG’s wanneer:
- U de VOG aanvraagt voor vrijwilligers;
- Uw vrijwilligers werken met kwetsbare mensen die op een bepaalde manier afhankelijk van hen zijn (klik hier om meer te lezen);
- U een actief preventiebeleid heeft in uw kerk (dit maakt u wanneer u het stappenplan Een veilige kerk volgt);
- Uw vrijwilligers niet op een andere manier een VOG aanleveren in uw kerk (bijvoorbeeld omdat zij betaald werk doen);
- U eHerkenning heeft of bereid bent om dit aan te vragen (klik hier om meer te lezen).
Aanvraag gratis VOG
- Stap 1: Vraag eHerkenning niveau 3 aan.
- Stap 2: Meld uw kerk aan als organisatie onder de Regeling Gratis VOG. Ga hiervoor naar https://www.gratisvog.nl/aanvraagprocedure
Zorg dat u voor deze aanvraag bij de hand heeft:
– eHerkenning;
– KvK-nummer van uw kerk;
– Beschrijving van de werkzaamheden van de vrijwilliger(s);
– Links naar of documenten van het preventiebeleid.
De aanvraag wordt behandeld door het CIBG. Deze keurt uw aanvraag goed of af. Na goedkeuring valt uw organisatie onder de Regeling Gratis VOG en kunt u de gratis VOG’s gaan klaarzetten voor uw vrijwilligers. - Stap 3. Bepaal het screeningsprofiel. Dit is afhankelijk van de taak die de vrijwilliger krijgt. In de kerk zijn de meest voor de hand liggende profielen: Algemeen screeningsprofiel – gebied ‘personen’, ‘geld’ en ‘diensten’. Klik hier om meer te lezen over screeningsprofielen.
- Stap 4. Zet de VOG’s klaar. Per vrijwilliger zet u een VOG klaar. Klik hier voor de juiste link.
Stappen in het aanvraagproces:
Aanvrager (persoon die namens de kerk eHerkenning heeft) logt in bij Justis
Aanvrager vult de gegevens van de kerk in
Aanvrager vult de gegevens van de vrijwilliger in (voorletters, achternaam en e-mailadres)
Aanvrager vult het screeningsprofiel in.
Aanvrager vult het doel van de aanvraag in. Standaard is ingevuld: werkrelatie, vrijwilliger. Dit is voldoende.
Aanvrager rondt de aanvraag af.
Vrijwilliger bevestigt de aanvraag door inlog met DigiD.
Vrijwilliger ontvangt de VOG per post. Justus neemt binnen acht weken een beslissing, in de praktijk krijgt de vrijwilliger de VOG binnen twee tot vier weken.
Vrijwilliger toont de VOG aan de verantwoordelijke binnen de kerk. Controleer de VOG op echtheid (lees hier hoe u de echtheid controleert). De VOG blijft eigendom van de vrijwilliger zelf. De kerk noteert dat de VOG in goede orde is gecontroleerd.
VOG’s mogen niet door de kerk bewaard worden. Dit is in strijd met de AVG – privacywetgeving. - Stap 5. Na controle van de VOG bespreekt u met de vrijwilliger nogmaals het preventiebeleid. Maak hierbij afspraken over de verantwoordelijkheden van de kerk en van de vrijwilliger.
Aanvraag betaalde VOG
- Stap 1: Vraag eHerkenning niveau 3 aan.
- Stap 2: Bepaal het screeningsprofiel. Dit is afhankelijk van de taak die de betaalde werker krijgt. In de kerk zijn de meest voor de hand liggende profielen: Algemeen screeningsprofiel – gebied ‘personen’, ‘geld’ en ‘diensten’. Klik hier om meer te lezen over screeningsprofielen.
- Stap 3: Zet de aanvraag voor de VOG klaar bij Justis. Klik hier voor de juiste link.
Stappen in het aanvraagproces:
Aanvrager (persoon die namens de kerk eHerkenning heeft) gaat naar mijn.justis.nl en logt in met eHerkenning.
Aanvrager vult de gegevens van uw organisatie in en selecteert een screeningsprofiel.
Aanvrager vult de gegevens van de werknemer in. De aanvraag is nu klaargezet.
Werknemer krijgt een e-mail met een link en een aanvraagcode om de aanvraag af te ronden.
Werknemer controleert zijn of haar gegevens, bevestigt en betaalt de aanvraag.
Justis neemt de aanvraag in behandeling en bericht de werknemer binnen 1-4 weken.
Aanvrager controleert de VOG op echtheid (lees hier hoe u de echtheid controleert), zodra de medewerker die toont. De VOG blijft eigendom van de werknemer zelf. De kerk noteert dat de VOG in goede orde is gecontroleerd.
VOG’s mogen niet door de kerk bewaard worden. Dit is in strijd met de AVG – privacywetgeving. - Stap 4: Na controle van de VOG bespreekt u met de werker nogmaals uw preventiebeleid. Maak hierbij afspraken over de verantwoordelijkheden van de kerk en van de werker.
Veelgestelde vragen over de VOG
Kan ik een gratis VOG aanvragen voor onze penningmeester?
Ben ik met een VOG verzekerd dat de vrijwilliger geen strafblad heeft?
Is het niet verstandig om ook de predikant een VOG te laten overleggen als hij/zij intrede doet in een nieuwe gemeente?
De kerkenraad waar de predikant vertrekt geeft ook een akte van ontslag af. Hierin staat vermeld dat de predikant “een goede attestatie inzake leer en leven” meekrijgt. De VOG is een aanvulling op of uitbreiding van deze akte.
Is de VOG niet in strijd met vergeving en het recht op een tweede kans?
De aanvraag van een VOG betekent niet dat per definitie een tweede kans wordt ontnomen. De terugkijktermijn bij een VOG is vier jaar, en bij jongeren onder de 23 zelfs maar twee jaar (tenzij sprake is van een ernstig geweldsdelict, zedendelict of terroristisch misdrijf, dan kan de terugkijktermijn afwijken). Dit betekent dat iemand die spreekwoordelijk zijn/haar leven ‘gebeterd heeft’, óók een VOG kan krijgen en ook een functie als vrijwilliger kan vervullen, zelfs daar waar iemand eerder misschien de mist in is gegaan. De reden daarvoor bij de VOG-regeling is precies dit punt: mensen hebben toch recht op een tweede kans?!
Een tweede kans betekent niet dat je niet voorzichtig zou mogen zijn, integendeel! Je moet iemand niet op een positie plaatsen waar onnodig risico gelopen wordt. Dat is geen uitsluiting, maar bescherming van dat wat ons lief is. En ook de slachtoffers moeten zich gezien en erkend weten. In de praktijk blijkt dat door de tweedekans-gedachte, het (soms véél te snel) aansturen op vergeving (“God vergeeft toch ook?”), het recht en daarmee de positie van een slachtoffer al snel ondergeschikt wordt gemaakt.
Een tweede kans betekent bovendien ook niet dat onze daden geen gevolgen meer hebben. We dragen de consequenties van onze daden altijd mee in het leven. Een delict kan iemand voor een bepaalde taak (tijdelijk) ongeschikt maken. Dat hoeft niet te betekenen dat je iemand buitensluit of kansen ontneemt.
De VOG is geen garantie en ook geen middel bedoeld om mensen uit te sluiten of wantrouwen uit te spreken. Het is een signaal dat we een veilige omgeving belangrijk vinden, en dat we doen wat binnen onze mogelijkheden ligt. Dit alles als onderdeel van een veel omvangrijker preventiebeleid, waar het slechts een klein schakeltje in is.”
